Kompensatory
Co to są kompensatory i do czego służą?
Kompensatory to niewielkie urządzenia zdolne do pochłaniania nieznacznych drgań oraz przemieszczeń w płaszczyźnie osiowej, bocznej oraz kątowej. Montowane są w rurociągach i absorbują przesunięcia poszczególnych elementów, zmniejszają powstające naprężenia i ułatwiają montaż. Instalacje wyposażone w kompensatory mają zredukowany poziom hałasu. Ze względu na to, że przez rurociąg mogą przepływać substancje chemiczne, a ciśnienie i temperatura panujące wewnątrz są dosyć wysokie, taki kompensator musi być odporny na działanie tych czynników.
Rodzaje kompensatorów
Powszechnie stosowane są kompensatory mieszkowe, w których elementem aktywnym jest mieszek umieszczony między przyłączami. Może być on wykonany z różnych materiałów, takich jak: guma, stal, teflon, tkanina lub elastomer. Drugim rodzajem są kompensatory dławikowe, które stosuje się w przypadku instalacji, gdzie występują ruchy poosiowe, a montaż innego rodzaju urządzenia jest niemożliwy. Odpowiednie dobranie kompensatora zależy od wielu czynników, takich jak: rodzaj substancji transportowanej przez rurociąg, ciśnienie, temperatura, a także przemieszczenia osiowe i boczne oraz sprężystość, czyli ile siły potrzeba, aby taki kompensator ugiąć. Najczęściej wykorzystywane są przy budowie instalacji transportujących parę, powietrze, wodę, olej lub gaz.
Budowa kompensatora
Najważniejszym elementem w konstrukcji kompensatora mieszkowego jest właśnie mieszek, czyli element, który został poddany fałdowaniu. Może być wykonany z jednej lub kilku warstw cienkiej blachy bądź z innego materiału. Jego konstrukcja pozwala na jednoczesne pochłanianie odkształceń mechanicznych i termicznych. Należy pamiętać, że w normalnych warunkach taki mieszek mógłby ulec uszkodzeniu, dlatego, aby go zabezpieczyć, stosuje się wszelkiego rodzaju wzmocnienia i osłony, takie jak prowadnice oraz rury osłonowe stanowiące całość konstrukcji. Kompensator dławikowy posiada nieco inną budowę, ale zasada działania jest podobna. Składa się on z korpusu, pierścienia oporowego, kołnierza, wewnętrznej rury bagnetowej, tulei dławikowej i pozostałych elementów, takich jak szczeliwo oraz śruby z nakrętkami. Kielich, który jest częścią o większej średnicy niż przesuwająca się w nim rura, posiada wspawany wewnątrz pierścień oporowy, stanowiący barierę dla szczeliwa. Ze względu na konstrukcję kompensatory dławikowe muszą być pod stałym nadzorem, dlatego montowane są w łatwo dostępnych miejscach, w których swobodnie można przeprowadzić kontrolę i serwis urządzenia.
